Xuân năm ấy, nhân kỷ niệm 39 năm Ngày thành lập Đảng, Bác Hồ viết bài báo Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân đăng trên Báo Nhân Dân, đúng vào ngày 3-2.

Cũng xuân năm ấy, Bác Hồ viết bài Tết trồng cây đăng trên Báo Nhân Dân, ngày 5-2, đúng hai ngày sau bài báo trước.

Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân là tuyệt phẩm báo chí của Bác viết về đề tài xây dựng, chỉnh đốn Đảng, trọng tâm là chỉnh đốn Đảng về mặt đạo đức, xây dựng con người.

Tết trồng cây tuy đề cập một vấn đề kinh tế cụ thể nhưng phía sau nó lại hàm chứa một ý nghĩa chính trị và nhân văn sâu sắc, một phong trào nhân dân đại đoàn kết phấn đấu vì thắng lợi của cách mạng.

Dù bận trăm công ngàn việc, Người vẫn luôn quan tâm dặn dò nhân dân, cán bộ, chiến sĩ về bảo vệ môi trường

Về “Tết trồng cây”

Thật ra, không phải đến năm 1969, mà trước đó 10 năm, Bác Hồ, dưới bút danh Trần Lực, đã viết bài báo nhan đề Tết trồng cây đăng Báo Nhân Dân ngày 28-11-1959.

Bác viết:

“Mấy lâu nay các xí nghiệp, công trường, cơ quan, trường học, đơn vị bộ đội, hợp tác xã nông nghiệp,v.v., đang thi đua sôi nổi để lấy thành tích chúc mừng Đảng 30 tuổi.

Đó là một việc rất tốt. Một lần nữa, nó chứng tỏ rằng toàn dân ta yêu kính Đảng, tin cậy Đảng, quyết tâm theo sự lãnh đạo của Đảng trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội và đấu tranh thực hiện thống nhất nước nhà.

Hình ảnh Bác Hồ kính yêu trong ngày Tết trồng cây mùa Xuân cuối cùng năm 1969
tại xã Vật Lại, huyện Ba Vì, Hà Nội (tỉnh Hà Tây cũ).

Hưởng ứng lời kêu gọi của Bác, toàn dân ta đã thực hiện “Tết trồng cây” đầu tiên trong dịp Tết Nguyên đán Canh Tý (1960). Từ đó trở đi, mỗi khi mùa xuân đến, nhân dân ta lại tổ chức Tết trồng cây theo lời Bác. Không ai quên được lời thơ của Bác:

Mùa xuân là Tết trồng cây,

Làm cho đất nước càng ngày càng Xuân

Trong bài báo Tết trồng cây viết năm 1969 mà chúng ta đang nói, Bác Hồ lại nêu bật những thành tựu và ý nghĩa to lớn của loại “Tết” đặc biệt này. Bác viết: “Tết trồng cây là ngày mở đầu cho việc trồng cây suốt cả năm, đã trở thành một tục lệ tốt đẹp của nhân dân ta”. Và kêu gọi: “Năm nay, chúng ta thi đua trồng cây cho thật tốt, phải bảo đảm trồng cây nào tốt cây ấy, tổ chức “một Tết trồng cây quyết thắng giặc Mỹ xâm lược””.

Ngày 2-9-1969, Bác Hồ đi vào cõi vĩnh hằng.

Sau khi nước nhà thống nhất, đồng bào cả nước ta vẫn giữ vững truyền thống, mỗi khi Tết đến Xuân về lại tổ chức “Tết trồng cây làm theo lời Bác” hay “Tết trồng cây đời đời nhớ ơn Bác”.

Những hình ảnh thân thuộc của vị lãnh tụ cầm xẻng, cầm cuốc trồng cây mãi mãi khắc ghi trong trái tim mỗi người dân Việt Nam.

Về “Tết trồng người”

Trong lãnh đạo cách mạng, Bác Hồ chưa một lần dùng khái niệm “Tết trồng người”, nhưng “trồng người” với ý nghĩa là xây dựng con người tốt đẹp nói chung và xây dựng cán bộ, đảng viên xứng đáng là người chiến sĩ cách mạng chân chính, thì đó là việc suốt đời Người chăm lo. Trong tác phẩm Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân, Bác viết: “Nhân dân ta thường nói: đảng viên đi trước, làng nước theo sau. Đó là một lời khen chân thành đối với đảng viên và cán bộ chúng ta”.

Bác đặc biệt biểu dương những tấm gương: Trong lịch sử đấu tranh của Đảng và trong mọi hoạt động hàng ngày, nhất là trên mặt trận chiến đấu và sản xuất, rất nhiều cán bộ, đảng viên ta anh dũng, gương mẫu, gian khổ đi trước, hưởng thụ đi sau và đã làm nên những thành tích vẻ vang. Nhưng Bác cũng chỉ rõ: Song bên cạnh những đồng chí tốt ấy, còn có một số ít cán bộ, đảng viên mà đạo đức còn thấp kém. Họ mang nặng chủ nghĩa cá nhân, việc gì cũng nghĩ đến lợi ích riêng của mình trước hết. Họ không lo “mình vì mọi người” mà chỉ muốn “mọi người vì mình”.

Tháng 12-1961, Bác Hồ về thăm HTX Yên Trường. Bác Hồ khen việc trồng cây gây rừng cũng có tiến bộ,
đã trồng được 1 vạn cây lấy gỗ và cây ăn quả.

Sau khi nêu lên những biểu hiện và tác hại của chủ nghĩa cá nhân, Bác viết: “Để làm cho tất cả cán bộ, đảng viên xứng đáng là những chiến sĩ cách mạng, Đảng ta phải ra sức tăng cường giáo dục toàn Đảng… Mỗi cán bộ, đảng viên phải đặt lợi ích của cách mạng, của Đảng, của nhân dân lên trên hết, trước hết. Phải kiên quyết quét sạch chủ nghĩa cá nhân, nâng cao đạo đức cách mạng…”.

Với Bác, đạo đức cách mạng cũng là đạo đức xã hội, đạo đức làm người.

Trong tác phẩm Cần Kiệm Liêm Chính viết năm 1949, Bác chỉ rõ: Cần, Kiệm, Liêm, Chính là nền tảng của đời sống mới, nền tảng của thi đua ái quốc.

Trời có bốn mùa: Xuân, Hạ, Thu, Đông.

Đất có bốn phương: Đông, Tây, Nam, Bắc.

Người có bốn đức: Cần, Kiệm, Liêm, Chính.

Thiếu một mùa, thì không thành trời.

Thiếu một phương, thì không thành đất.

Thiếu một đức, thì không thành người.

Thiếu một đức đã không thành người, thì thiếu cả bốn đức, sao có thể thành cán bộ, đảng viên tốt được?

Bác Hồ cùng cán bộ, nhân viên trồng cây trong Phủ Chủ tịch .

Để Tết trồng cây thực sự có ý nghĩa.

Từ xuân Canh Tý 1960, Bác Hồ đã trồng cây tại Công viên Hồ Bảy Mẫu (nay là Công viên Thống Nhất - Hà Nội) và phát động Tết trồng cây. Từ đó đến nay, phong trào trồng cây xanh được tất cả mọi tầng lớp nhân dân, mọi lứa tuổi, mọi địa phương đều tham gia hưởng ứng. Và Tết trồng cây dịp đầu năm mới đã trở thành nét đẹp ngày xuân của dân tộc Việt Nam.

Những ngày đầu xuân, khắp nơi đều nô nức hưởng ứng Tết trồng cây theo lời Bác, mừng Đảng, mừng xuân, mừng đất nước đổi mới. Cũng hợp lẽ trời đất, bởi mùa xuân là khởi đầu cho vạn vật sinh sôi. Với người Việt Nam, mùa xuân của dân tộc gắn liền với Tết trồng cây. Bác Hồ đã dạy “Mùa xuân là Tết trồng cây. Làm cho đất nước càng ngày càng xuân”. Tết trồng cây chính là sự mở đầu cho mọi phong trào trồng cây xanh trong cả năm, đã trở thành một phong tục tốt đẹp của mọi người dân Việt Nam.

Chủ tịch Hồ Chí Minh trồng cây đa tại Công viên Thống Nhất mở đầu Tết Trồng cây do Người phát động (11/1/1960).

Trồng cây xanh không chỉ có Tết trồng cây:

Trồng cây xanh không chỉ có dịp Tết, mà ở tất cả mọi lúc mọi nơi có thể. Mỗi khi các vị lãnh đạo đến thăm một nơi nào đó, đều tự tay trồng 1 cây lưu niệm. Việc này đã nhắc nhở mọi người luôn có ý thức bảo vệ cây xanh cũng như bảo vệ cảnh quan môi trường. Đảng và Nhà nước ta đã và đang triển khai rất nhiều dự án phủ xanh đất trống đồi trọc, chống xói mòn cùng góp thêm màu xanh cho đất nước.

Trước kia, ở các Hợp tác xã Nông nghiệp khu vực nông thôn đều có “Vườn quả Bác Hồ” do các cụ Phụ lão đảm nhận. Ở các vùng trung du, miền núi đều có lực lượng Thanh niên tham gia trồng cây phủ xanh đất trống đồi trọc. Khắp các đường làng đều rợp bóng cây nhờ có phong trào “Hàng cây em chăm”… Nhờ vậy không khí lúc nào cũng trong lành mát mẻ.

Ngày nay, do tốc độ đô thị hóa nhanh, quỹ đất hạn hẹp dần, những mô hình trên không còn được áp dụng, nhưng chúng ta vẫn có thể trồng cây vào đầu xuân mới. Bằng nhiều cách ta vẫn có màu xanh của cây cối hiện diện cùng con người. Mỗi gia đình đều có những chậu cây (thậm chí cả chậu rau xanh) trồng trên sân thượng vừa đảm bảo điều hòa không khí, vừa có rau sạch để dùng. Trong các lớp học đều có các chậu cây xanh trang trí và điều hòa không khí. Tại các khu công cộng, hàng năm vẫn được trồng bổ sung cây xanh. Cây xanh bây giờ không chỉ mục đích lấy bóng mát mà còn tạo vẻ đẹp cho cảnh quan đô thị. Những đường phố đều được trồng hoa, cây cảnh trên các dải phân cách, tạo bộ mặt mới cho con đường, lại điều tiết không khí, giảm bức xạ nhiệt trong cái nắng của mùa hè nhiệt đới. Trong các trường học, ngoài việc đưa cây xanh vào lớp theo hình thức chậu cảnh trang trí, nhà trường đều có phân công các lớp chăm sóc bồn hoa, cây xanh trong khuôn viên sân trường, được gọi bằng cái tên đầy ý nghĩa: “Công trình măng non”. Từ việc chăm sóc Công trình măng non này cũng đã tạo cho các em ý thức giữ gìn cảnh quan môi trường, lại thêm yêu lao động và tìm thấy niềm vui khi chăm sóc cây xanh.

Hình ảnh Bác Hồ với cán bộ và nhân dân trên đồi Đồng Váng, thôn Yên Bồ, xã Vật Lại, huyện Ba Vì (Hà Nội), sáng Mồng Một Tết Kỷ Dậu 1969 - Tết trồng cây cuối cùng Bác Hồ tham dự đã trở thành những tư liệu quý giá. 

Một mùa xuân mới lại về, khắp nơi đều phát động Tết trồng cây theo lời dạy của Bác Hồ. Vào dịp khai xuân, các cơ quan đều tổ chức Tết trồng cây ở các địa điểm công cộng. Tại các cơ quan công sở, trong ngày khai xuân đầu tiên, sau khi đi thăm viếng nghĩa trang liệt sĩ, các vị lãnh đạo đều tham gia trồng mỗi người 1 cây tại các nơi công cộng. Tết trồng cây cũng được giáo viên và học sinh các trường học tham gia hưởng ứng sôi nổi.

Tuy nhiên, mong người tham gia trồng cây xác định việc trồng cây không chỉ là phong trào, hình thức. Trồng cây không nên thiên về số lượng mà cần đảm bảo cây sống, bởi mỗi cây được trồng xuống là mang theo một niềm hy vọng của người trồng. Cũng cần tính đến hiệu quả sử dụng phù hợp của từng loại cây. Chẳng hạn như đường phố cần trồng các loại cây tán cao rộng, rễ ăn sâu (như xà cừ, sấu…). Trong công sở, trường học cần trồng các cây bóng mát đặc trưng như bàng, phượng, bằng lăng. Chốn công viên nên trồng những cây tạo khung cảnh đẹp như liễu ven hồ, trúc đào cạnh lối đi. Khi xây dựng khu đô thị mới cần chú trọng đến việc “xanh hóa” trước khi đưa vào sử dụng.

Không khí xuân đang tràn ngập khắp nơi. Tết trồng cây theo lời Bác lại đến. Để Tết trồng cây tạo được niềm vui cho mọi người, không những chúng ta tổ chức trồng thêm nhiều cây, mà còn cùng nhau nâng cao ý thức bảo vệ cây xanh của mọi người: Đi chơi xuân không tự tiện bẻ cành ngắt lá; dạo vườn hoa không dẫm chân lên cỏ, không tự tiện hái hoa. Mỗi người đều có ý thức một chút để bào vệ cảnh quan môi trường, bảo vệ cây xanh, có như vậy, Tết trồng cây sẽ thật sự có ý nghĩa.

Hiện nay, việc hưởng ứng phong trào Tết trồng đã góp phần xây dựng ý thức trách nhiệm cho cán bộ, giáo viên và toàn thể học sinh đi đầu trong phong trào trồng mới, chăm sóc cây xanh, bảo vệ môi trường tạo dựng cảnh quan “Trường học xanh - sạch - đẹp”.

Chào xuân 2022, với niềm tin sâu sắc vào sức mạnh đoàn kết, ý trí quyết tâm, sự năng động, sáng tạo, chung sức chung lòng của tập thể cán bộ giáo viên, nhân viên, học sinh trường Tiểu học Hoàng Hoa Thám tự tin nhà trường sẽ giành được nhiều thắng lợi, nhiều thành tích mới, hoàn thành tốt nhiệm vụ năm học 2021-2022.

Chúc mừng năm mới!

Ban truyền thông trường Tiểu học Hoàng Hoa Thám.